اهمیت و فضیلت نماز
برگرفته از کتاب :جامع آیات و احادیث موضوعى نماز جلد اول
مؤ لف : عباس عزیزى
فصل اول : اهمیت و فضیلت نماز
آیات
1 - نماز جزء برنامه هاى حکومت اسلامى
الذین ان مکناهم فى الارض اقاموا الصلوة و اتوا الزکوة و امروا بالمعروف و نهوا عن
المنکر و لله عاقبة الامور ؛
یاران خدا کسانى هستند که هرگاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم نماز را برپا مى
دارند و زکات را ادا مى کنند و امر به معروف و نهى از منکر مى نمایند و پایان همه امور از
آن خداست .
(سوره حج ، آیه 41)
2 - نماز پیوند با خدا و پیوند با خلق
واقیموا الصلوة و اتوا الزکوة و ماتقدموا لانفسکم من خیر تجدوه عند الله ان الله بما
تعملون بصیر ؛
نماز را برپا دارید و زکات را ادا کنید (با این دو وسیله روح و جسم اجتماع خود را نیرومند
سازید و بدانید) هر کار خیرى براى خود (در سراى آخرت ) از پیش مى فرستید آن را
نزد خدا خواهید یافت ، خداوند به اعمال شما آگاه است .
(سوره بقره ، آیه 110)
3 - یکى از صفات متقین اقامه نماز است
الذین یؤ منون بالغیب و یقیمون الصلوة و مما رزقناهم ینفقون ؛
پرهیزکاران آنهایى هستند که به غیب ایمان مى آورند و نماز را برپا مى دارند و از تمام
نعمتها و مواهبى که به آن هاروزى داده ایم ، انفاق مى کنند.
(سوره بقره ، آیه 3)
4 - نماز، خصلت مؤ منین
والمؤ منون و المؤ منات بعضهم اولیاء بعض یاءمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و
یقیمون الصلوة ؛
مردان و زنان با ایمان یار و یاور همدیگرند، امر به معروف و نهى از منکر مى کنند و
نماز را برپا مى دارند.
5 - نماز همراه با مشورت
والذین استجابوا لربهم و اقاموا الصلوة و امرهم شورى بینهم ؛
و آنها که دعوت پروردگارشان را اجابت کرده و نماز را برپا داشته و کارهایشان به
طریق مشورت در میان آنها صورت مى گیرد.
(سوره شورى ، آیه 38)
6 - نماز و تنبیه
ولاتصل على احد منهم مات ابدا و لاتقم على قبره انهم کفروا بالله و رسوله و ماتوا
و هم فاسقون ؛
بر هیچ یک از آنها که بمیرد، نماز نخوان و بر کنار قبرش (براى دعا و طلب آمرزش )
نایست ؛ چرا که آنها به خدا و رسولش کافر شدند و در حالى که فاسق بودند از دنیا
رفتند.
(سوره توبه ، آیه 84)
7 - نماز و زکات
فاقیموا الصلوة و اتوا الزکوة و اعتصموا بالله هو مولاکم ؛
پس نماز بگذارید و زکات بدهید و به خدا توسل جویید، اوست مولاى شما.
(سوره حج ، آیه 78)
8 - نماز و صفات مؤ منان و مجاهدان
التائبون العابدون الحامدون السائحون الراکعون الساجدون الامرون بالمعروف و
الناهون عن المنکر و الحافظون لحدود الله و بشر المؤ منین ؛
(مؤ منان کسانى هستند که ) توبه کنندگان و عبادت کنندگان و سپاس گویان و سیاحت
کنندگان و رکوع کنندگان و سجده آوران و آمران به معروف و نهى کنندگان از منکر و
حافظان حدود (و مرزهاى ) الهى و بشارت بده مؤ منان را.
(سوره توبه ، آیه 12)
9- اوصاف مصلحان
والذین یمسکون بالکتاب و اقاموا الصلوة انا لانضیع اجر المصلحین ؛
و آنهایى که به کتاب (خدا) تمسک جویند و نماز را برپا دارند (پاداش بزرگى خواهند
داشت زیرا) ما پاداش مصلحان را ضایع نخواهیم کرد.
(سوره اعراف ، آیه 170)
10 - نماز و قرآن
ان الذین یتلون کتاب الله و اقاموا الصلوة ؛
کسانى که قرآن تلاوت مى کنند و نماز به پاى مى دارند.
(سوره فاطر، آیه 26)
11 - علم و نماز
لکن الراسخون فى العلم منهم و المؤ منون یؤ منون بما
انزل الیک و ما انزل من قبلک و المقیمین الصلوة و المؤ تون الزکوة و المؤ منون بالله
والیوم الاخر اولئک سنؤ تیهم اجرا عظیما ؛
ولى دسته اى ازآنها که راسخ در علم اند، و آنها که ایمان دارند به تمان آن چه بر تو
نازل شده و آن چه که پیش از تو نازل گردیده ، ایمان مى آورند و آن ها که نماز را
برپا مى دارند و آنان که زکات مى دهندو آن ها که به خدا و روز قیامت ایمان مى آورده اند،
به زودى به همه آنان پاداش عظیمى خواهیم داد.
(سوره نساء، آیه 162)
12 - برپاداشتن نماز یکى از برنامه هاى اولوالالباب
والذین صبروا ابتغاء وجه ربهم و اقاموا الصلوة و انفقوا مما رزقناهم سرا و علانیة و
یدرؤ ن بالحسنة السیئة اولئک لهم عقبى الدار ؛
وهم در طلب رضاى خدا راه صبر پیش مى گیرند، نماز به پا مى دارند و از آن چه
نصیبشان کردیم به فقرا پنهان و آشکار انفاق مى کنند و در عوض بدیهاى مردم نیکى مى
کنند، اینان هستند که عاقبت منزلگاه نیکو یافتند.
(سوره رعد، آیه 22)
13 - نماز یکى از اصول نیکیهاست
....ولکن البر من امن بالله و الیوم الاخر و الملئکة و الکتاب و النبیین ...واقام
الصلوة ...؛
بلکه نیکى (و نیکوکار) کسانى هستند که به خداوند و روز رستاخیز و فرشتگان و کتاب
آسمانى و پیامبران ایمان آورده اند... و نماز برپا مى دارند...
(سوره بقره ، آیه 177)
14 -قسم و نماز
تحبسونهما من بعد الصلوة و فیقسمان بالله ...؛
(درصدق آنها شک کردید) آنها را بعد از نماز نگاه مى دارید تا سوگند یاد کنند.
(سوره مائده ، آیه 106)
15 - نماز و قرض الحسنه
...واقیموا الصلوة و اتوا الزکوة و اقرضوا الله قرضا حسنا ؛
نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و به خدا قرض الحسنه دهید.
(سوره مزمل ، آیه 20)
احادیث
1 - اهمیت نماز
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
اول ما افترض الله على امتى ، الصلوات الخمس و
اول ما یرفع من اعمالهم ، الصلوات الخمس و اول ما یساءلون عنه ، الصلوات الخمس ؛
اولین چیزى که خداوند بر امت من واجب کرد، نمازهاى پنج گانه است و اولین چیزى که از
اعمال ایشان بالا برده مى شود، نمازهاى پنج گانه است و اولین چیزى که نسبت به آن
مورد سؤ ال واقع مى شوند، نمازهاى پنج گانه است .
(کنزالعمال ، ج 7، حدیث 1885)
2 - برترى نماز
قال على - علیه السلام -:
اوصیکم بالصلاة و حفظها، فانها خیرالعمل و هى عمود دینکم ؛
شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش مى کنم ، زیرا نماز برترین
عمل و ستون و اساس دین شما است .
(میزان الحکمه ، ج 5، ص 468، بحارالانوار، ج 82، ص 209)
3 - معراج مؤ من
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة ، معراج المؤ من ؛
نماز، معراج مؤ من است .
(کشف الاسرار، ج 2، ص 676، سرالصلوة ، ص 7، اعتقادات مجلسى ، ص 29)
4 - نماز نور مؤ من
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة نور المؤ من ؛
نماز نور مؤ من است .
(شهاب الاخبار، ص 50، نهج الفصاحه ، ص 396)
5 - نشانه ایمان
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
علم الایمان الصلوة ؛
علامت و نشانه ایمان نماز است .
(شهاب الاخبار، ص 59)
6 - نماز ستون دین
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة عماد دینکم ؛
نماز، پایه و ستون دین شما است .
(میزان الحکمه ، ج 5، ص 370)
7 - تقرب به وسیله نماز
قال الکاظم - علیه السلام -:
افضل ما یتقرب به العبد الى الله بعد المعرفة به ، الصلوة ؛
بهترین چیزى که بنده بعد از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهى تقرب پیدا مى
کند، نماز است .
(تحف العقول ، ص 455)
8 - پرچم اسلام
قال رسول الله - صلى الله علیه و آله -:
علم الاسلام الصلاة ؛
نماز، پرچم اسلام است .
(کنزالعمال ، ج 7، ص 279، حدیث 1887)
9- نماز وسیله تقرب مؤ من
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
ان الصلوة قربان المؤ من ؛
همانا نماز خواندن وسیله نزدیکى مؤ من به خداست .
(کنزالعمال ، حدیث 18907)
10 - نماز و پایه هاى دین
قال الباقر - علیه السلام -:
بنى الاسلام على خمس : الصلوة و الزکوة ، و الصوم و الحج و الولایة ؛
اسلام بر روى پنج پایه بنا شده است : نماز، روزه ، زکات ، حج ، ولایت .
(کافى ، ج 2، ص 17)
11 - اهل بیت (ع ) و اقامه نماز
قال الحسین - علیه السلام - فى قوله تعالى :
(الذین ان مکناهم فى الارض اقاموا الصلاة )
قال : هذه فینا اهل البیت ؛
(در تفسیر آیه ) (کسانى که اگر ما به آنها در زمین قدرت و حکومت دهیم ، نماز را به
پا مى دارند) این در مورد ما خاندان اهل بیت است .
(بحارالانوار، ج 24، ص 166)
12 - نماز آخرین توصیه انبیاء
قال الصادق - علیه السلام -:
احب الاعمال الى الله - عز و جل - الصلوة و هى اخر وصایا الانبیاء ؛
نماز، بهترین کارها نزد خداوند و آخرین وصیتهاى پیامبران الهى است .
(میزان الحکمه ، ج 5، ص 397)
13 - جایگاه نماز
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
موضع الصلوة من الدین کموضع ضع الراءس من الجسد ؛
جایگاه نماز در دین ، مانند جایگاه سر در بدن است .
(کنزالعمال ، ج 7، حدیث 18972)
14 - سیماى دین
قال على - علیه السلام -:
لکل شى ء وجه و وجه دینکم الصلاة ؛
هر چیزى داراى سیماست ، سیماى دین شما نماز است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 227)
15 - توجه خدا به نمازگزار
قال الباقر - علیه السلام -:
ذکر الله لاهل الصلاة اکبر من ذکرهم ایاه ؛ الاترى انه
یقول : (اذکرونى اذکرکم ) ؛
یاد خدا براى اهل نماز، بالاتر از یاد آنها از خداست ؛ آیا نمى بینى که خداوند مى
فرماید: (مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم ).
(بحارالانوار، ج 82، ص 199)
16 - نماز نور چشم و محبوب پیامبر (ص )
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
یا اباذر!ان الله جعل قرة عینى فى الصلوة و حببها الى کما حبب الى الجائع ، الطعام
و الى الظمان ، الماء و ان الجائع اذا اکل شبع و ان الظمان اذا شرب روى و انا لااشبع من
الصلوة ؛
اى ابوذر!همانا خداوند نور چشم مرا در نماز قرار داده و نماز را محبوب من نمود ؛ همان
گونه که طعام را براى گرسنه و آب را براى تشنه .گرسنه با خوردن سیر، و تشنه
با نوشیدن سیراب مى گردد، اما من هرگز از نماز سیر نمى شومساءله
(بحارالانوار، ج 77، ص 77، مستدرک الوسایل ، ج 1، ص 174)
17 - وصیت امیرالمؤ منین (ع )
قال على - علیه السلام -:
الله ، الله فى الصلوة ، فانها عمود دینکم ؛
خدا را، خدا را درباره نماز ؛ چرا که ستون دین شماست .
(نهج البلاغه ، نامه ها، ص 47)
18 - کلید بهشت
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة مفتاح الجنة ؛
نماز کلید بهشت است .
(نهج الفصاحه ، حدیث 1588)
19 - نماز و دین
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
و اما الصلوة فانه لاخیر فى دین ، لا صلوة فیه ؛
اما نماز، همانا در دینى که نماز نداشته باشد، خیرى نیست .
(سیره ابن هشام ، ج 3 - 4، ص 504)
20 - محافظت از نماز
قال على - علیه السلام -:
تعاهدوا امر الصلوة و حافظوا علیها و استکثروا منها ؛
نماز را مراعات کنید و محافظت کنید آن را، و آن را زیاد به جا آورید.
(میزان الحکمه ، ج 5، ص 402، نهج البلاغه ، خطبه 199)
21 - بهترین واجبات
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
ان افضل الفرائض بعد المعرفة الصلاة ؛
بهترین واجبات پس از شناخت (خدا) نماز است .
(تفسیر ابوالفتح ، ج 1، ص 102)
22 - بهترین عمل
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
ما عمل ابن ادم شیئا افضل من الصلاة و صلاح ذات البین و خلق حسن ؛
فرزند آدم (انسان ) هیچ عملى انجام نمى دهد که بهتر از نماز و آشتى دادن مردم و خوش
اخلاقى باشد.
(نهج الفصاحه ، ص 547، حدیث 2651)
23 - تداوم نماز و انتظار
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
لایزال العبد فى صلوة ماانتظر الصلوة ؛
بنده مادام که منتظر نماز است در حال نماز است .
(نهج الفصاحه ، ص 527، حدیث 2538)
24 - نماز، بهترین عمل
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلاة خیر موضوع فمن شاء استقل و من شاء استکثر ؛
نماز بهترین چیزى است که مقرر شد، پس هر که خواهد کم بخواند و هر که خواهد زیاد
کند.
(جامع احادیث الشیعه ، ص 4 و 6.بحارالانوار، ج 82، ص 308)
25 - نماز نورى از خدا
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلاة نورالمؤ من و الصلاة نور من الله ؛
نماز نور مؤ من است و نماز نورى از خداوند است .
(جامع احادیث الشیعه ، ص 4 و 15)
26 - روشنایى چشم پیامبر (ص )
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
قرة عینى فى الصلاة ؛
روشنى چشم من در نماز است .
(نهج الفصاحه ، ص 283، حدیث 1343، بحارالانوار، ج 82، ص 193)
27 - نماز و خدمت
قال الصادق - علیه السلام -:
ان طاعة الله خدمته من الارض فلیس شى ء من خدمته
یعدل الصلاة ؛
پیروى و اطاعت از پروردگار خدمت کردن به او در زمین است و هیچ چیز در خدمت به
پروردگار معادل نماز نیست .
(میزان الحکمه ، ج 5، ص 318)
28 - حقیقت نماز
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
مثل الصلاة مثل عمود الفسطاط، اذاثبت العمود ثبتت الاطناب و الاوتاد و الغشاء، و اذا
انکسر العمود لم ینفع وتد و لاطنب و لاغشاء ؛
مثل نماز مانند مثل ستون خیمه است ، هرگاه ستون ثابت باشد طنابها و میخها و پرده ها
ثابت و سودمند خواهند بود و هرگاه ستون بشکند و در هم فرو ریزد، نه میخ نافع است و
نه ریسمان سودى دارد و نه پرده اى اثرى خواهد داشت .
(من لایحضره الفقیه ، ج 1، شماره 639)
29 - نخستین سؤ ال در روز قیامت
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
حافظوا على الصلوات الخمس فان الله -
عزوجل - اذا کان یوم القیامة یدعوا العبد فاول شى ء
یساءل عنه ، الصلاة فان جاءبها تامة و الا زخ به فى النار ؛
نمازهاى پنج گانه را محافظت کنید، زیرا روز قیامت که مى شود خداوند بنده اش را فرا
مى خواند و نخستین چیزى که از او مى پرسد نماز است ، اگر آن را به طور
کامل انجام داده باشد، (به بهشت مى رود) و گرنه در آتش افکنده مى شود.
(بحارالانوار، ج 82، ص 201، جامع الاخبار، ص 86 و 87)
30 - بهترین اعمال در قیامت
قال الصادق - علیه السلام -:
ان افضل الاعمال عند الله یوم القیامة ، الصلوة ؛
همانا بهترین عمل در روز قیامت نزد خداوند، نماز است .
(مستدرک الوسائل ، ج 3، ص 7)
31 - نماز، روش پیامبران
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلاة من شرایع الدین ، و فیها مرضاة الرب -
عزوجل - فهى منهاج الانبیاء ؛
نماز از سنتهاى دین ، و مایه خشنودى پروردگار و راه و روش پیامبران است .
(جامع احادیث الشیعه ، ج 4، ص 22، بحارالانوار، ج 82، ص 231)
32 - توجه خدا به نمازگزار
قال الباقر - علیه السلام -:
اذا احرم العبد فى صلاته ، اقبل الله علیه بوجهه و
یوکل به ملکا یلتقط القران من فیه التقاطا، فان اعرض الله عنه و وکله الى الملک ؛
آن گاه که بنده در نمازش تکبیرة الاحرام گفت ، خداوند به او روى مى کند و فرشته اى
را ماءمور او مى سازد که آیات قرآن را از دهان او بر مى چیند.اگر اعراض کرد، خداوند از
او روى مى گرداند و او را به فرشته واگذارد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 332)
33 - سهم اسلام
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
...و اسهم الاسلام ثلاثة : الصلوة و الصوم و الزکوة ؛
بهره اسلام براى شما سه چیز است : نماز، روزه ، و زکات .
(نهج الفصاحه ، ص 244، حدیث 1212)
34 - نماز، سفره الهى
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الا ان الصلاة مادبة الله فى الارض قد هناها
لاهل رحمته فى کل یوم خمس مرات ؛
آگاه باشید نماز سفره گسترده خدا در زمین است که خداوند آن را روزى پنج بار براى
اهل رحمتش (افراد شایسته رحمت ) گوارا نموده است .
(مستدرک الوسایل ، ج 1، ص 170)
35 - مثل نماز
قال الباقر - علیه السلام -:
انما مثل الصلاة لصاحبها، کمثل
رجل دخل على ذى سلطان فانصت له حتى فرغ من حاجته ، و کذلک المرء المسلم باذن الله -
عزوجل - مادام فى الصلاة لم یزل الله - عز و
جل - ینظر الیه حتى یفرغ من صلاته ؛
همانا مثل نماز براى نمازگزار، مثل مردى است که برسلطانى وارد گردد و اظهار حاجت کند
؛ پس آن شخص سلطان ، ساکت و آماده استماع سخنان صاحب حاجت گردد تا اینکه از
درخواستش فارغ شود، همچنین است نمازگزار مسلمان تا هنگامى که به نماز ایستاده ،
خداوند نظر مرحمتش را از او قطع نخواهد کرد و انوار الهى
شامل اوست تا وقتى که از نمازش فارغ گردد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 231)
36 - نماز روش انبیاء
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة منهاج الانبیاء؛
نماز راه و روش انبیاء است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 231)
37 - محبوبترین اعمال
قال على - علیه السلام -:
احب الاعمال الى الله الصلاة ؛
محبوبترین اعمال نزد خداوند، نماز است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 233)
38 - ماهیت نماز
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
...لان الصلاة تسبیح و تهلیل و تحمید و تکبیر و تمجید و تقدیس و
قول و دعوة ؛
چون نماز، تسبیح ، تهلیل ، تحمید، تکبیر، تمجید، تقدیس ،
قول ، و دعوت به حق است .
(جامع احادیث الشیعه ، ج 4، ص 22. بحارالانوار، ج 82، ص 232)
39 - جایگاه نماز نزد خدا
اوحى الله الى نبیه ، موسى - علیه السلام - علیک بالصلوة فانها بمکان و لها
عندى عهد وثیق ؛
خداوند به حضرت موسى (ع ) وحى نمود: بر تو باد نماز، پس همانا نماز داراى مکان
رفیعى و پیمان محکمى پیش من است .
(کلمة الله ، ص 257)
40 - زائر پروردگار
قال على - علیه السلام -:
المنتظر وقت الصلاة بعد العصر، زائر الله و حق على الله -
عزوجل - ان یکرم زائره و یعطیه ما سال ؛
هر مسلمانى که منتظر وقت نماز، بعد از عصر است ، زائر پروردگار مى باشد و بر عهده
خداوند عزیز و جلیل است که زائر خود را گرامى بدارد و به او هر چه را که خواهد عطا
فرماید.
(الخصال باب الثلاثه ، حدیث 127. جامع احادیث الشیعه ، ج 4، ص 78)
41 - نماز، راءس اسلام
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلاة راءس الاسلام ؛
نماز (به منزله ) راءس اسلام است .
(بحارالانوار، ج 17، ص 127.میزان الحکمه ، ج 5، ص 367)
42 - آخرین سفارش رسول خدا (ص )
قال الصادق - علیه السلام -:
علیک بالصلاة !فان اخر ما اوصى به
رسول الله و حث علیه الصلاة ؛
بر تو باد به نماز! زیرا آخرین چیزى که رسول خدا (ص ) به آن سفارش نمود
(وانسان ) را بر انجام آن تاءکید نمود، نماز بود.
(بحارالانوار، ج 84، ص 236)
43 - فریاد ابلیس از نمازگزار
قال على - علیه السلام -:
ان العبد اذا سجد نادى ابلیس : یا ویله اطاع و عصیت و سجد و ابیت ؛
وقتى که بنده اى سجده کرد، ابلیس فریاد مى زند واى بر من !او اطاعت کرد، ولى من
معصیت کردم ، او سجده کرد و من از این عمل سرباز زدم .
(بحارالانوار، ج 82، ص 233)
44 - نماز، بهترین عبادت
قال الرضا - علیه السلام -:
ان الصلوة افضل العبادة لله :
همانا، نماز بهترین عبادت براى خداست .
(جامع احادیث الشیعه ، ج 4، ص 50)
45 - نماز، نیکوترین صورت خلق
قال الرضا - علیه السلام -:
ان الصلوة احسن صورة خلقها الله ؛
به درستى نماز نیکوترین صورتى است که خدا آن را خلق کرد.
(جامع احادیث الشیعه ، ج 4، ص 50)
46 - سفارش اکید براى نماز
فیما اوصى به امیرالمؤ منین - علیه السلام - عند وفاته : الصلوة ، الصلوة ،
الصلوة ؛
در آن چیزى که امیرالمؤ منین (ع ) هنگام وفاتش وصیت کرد، این بود: نماز، نماز، نماز.
(مستدرک الوسائل ، ج 1، 173)
47 - ارزش نماز
قال الصادق - علیه السلام -:
اذا قام المصلى الى الصلوة ، نزلت علیه الرحمة من اعنان السماء الى اعنان الارض و
حفت به الملائکة و: اداه ملک لو یعلم هذا المصلى ما فى الصلاة ما
انفتل ؛
هنگامى که انسان به نماز ایستاد، رحمت خدا از آسمان بر او
نازل مى شود و ملائکه اطرافش را احاطه مى کنند و فرشته اى مى گوید: اگر این
نمازگزار ارزش نماز را مى دانست هیچ گاه از نماز منصرف نمى شد.
(اصول کافى ، ج 3، ص 265)
48 - علامت عامل دین
قال الصادق - علیه السلام -:
قال لقمان لابنه : لکل شى ء علامة یعرف بها و یشهد علیها و ان للدین ثلاث
علامات : العلم و الایمان و العمل به ، (الى ان
قال ) و للعامل ثلاث علامات الصلوة و الصیام و الزکوة ؛
حضرت لقمان به فرزندانش فرمود: براى هر چیزى علامتى است که به وسیله آن علامت
شناخته مى شود و به او شهادت داده مى شود، به درستى که براى دین سه علامت است :
1 - علم 2 - ایمان ، 3 - عمل به ایمان ، تا آن جا که فرمود: براى
عامل به دین سه علامت است : 1 - نماز 2 - روزه ، 3 - زکات .
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 183)
49 - باعث نجات انسان
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
نجوا انفسکم اعملوا و خیر اعمالکم الصلوة ؛
خود رآموزشى از عذاب الهى ) نجات دهید، و عمل کنید، که بهترین
اعمال شما نماز است .
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 175)
50 - قوام اسلام
قال على - علیه السلام -:
اوصیکم بالصلوة التى هى عمود الدین و قوام الاسلام فلا تغفلوا عنها ؛
سفارش مى کنم شما را به نمازى که ستون دین و قوام اسلام است ؛ پس از نماز
غافل نشوید.
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 172)
51 - باقیات صالحات
عن ادریس القمى :
سئلت ابا عبدالله - علیه السلام - عن الباقیات الصالحات ،
فقال : هى الصلوة فحافظوا علیها ؛
(ادریس قمى میگوید:) از امام صادق (ع ) در مورد باقیات و صالحات سؤ
ال کردم ، امام فرمود: آن نماز است ، پس محافظت بر نماز کنید.
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 172)
52 - برترى نماز
قال الصادق - علیه السلام -:
اما انه لیس شى ء افضل من الحج الا الصلوة ؛
به درستى که هیچ عملى بالاتر از حج نیست ، مگر نماز.
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 26)
53 - سؤ ال در قیامت
قال الصادق - علیه السلام -:
ان اول ما یسئل عنه العبد اذا وقف بین یدى الله - عز و
جل - الصلوات المفروضات و عن الزکاة المفروضة و عن الصیام المفروض ، و عن الحج
المفروض و عن ولایتنا اهل البیت ؛
وقتى بنده (فرداى قیامت ) در مقابل خداى عز و
جل قرار گرفت ، اولین چیزى که از او سؤ ال مى کنند، نمازهاى واجب ، زکات واجب ، روزه
واجب ، حج واجب و ولایت ما اهل بیت است .
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 90)
54 - نماز، عطیه الهى
قال الرضا - علیه السلام -:
(الصلوة ) صلة الله للعبد بالرحمة ؛
نماز عطیه و احسانى است از طرف خداوند براى بنده ، که از راه رحمت و عنایت بخشیده است
.
(بحارالانوار، ج 84، ص 246)
55 - نماز، نشانه دین
قال على - علیه السلام -:
و اقام الصلاة فانها الملة ؛
برپا داشتن نماز، نشانه اصلى دین است .
(نهج البلاغه ، خطبه 110)
56 - راءس دین
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة راءس الدین ؛
نماز (به منزله ) سر دین است .
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 184)
57 - اولین سؤ ال از انسان
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
اول ما یساءلون عنه الصلوات الخمس ؛
اولین چیزى که از انسانها سؤ ال مى شود، نمازهاى پنج گانه است .
(کنزالعمال ، ج 7، حدیث 18859)
58 - نخستین عملى که بالابرده مى شود
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
اول ما یرفع من اعمالهم الصلوات الخمس ؛
اولین عملى که از انسانها بالابرده مى شود، نماز پنج گانه است .
(کنز العمال ، ج 7، حدیث 18899)
59 - نماز، موجب گشایش مشکل
فى مکارم الاخلاق :
عن ابى عبیدة الخداء قال : کنت مع الباقر - علیه السلام -
فضل بعیرى ، فقال - علیه السلام - صل رکعتین ثم کما
اقول : اللهم راد الضالة ، مادئا من الضلالة رد على ضالتى فانها من فضلک و عطائک ،
ثم قال - علیه السلام -: یا ابا عبیدة تعال فارکب مع ابى جعفر - علیه السلام - فلما
یسرنا اذا سواد على الطریق فقال - علیه السلام -: یا ابا عبیدة ! هذا بعیر فاذا هو
بعیرى ؛
ابى عبیده خداء گفت : با حضرت باقر (ع ) بودم ، مرکبم گم شد.امام - علیه السلام -
فرمود: دو رکعت نماز بگذار و بعد بگو: خداوند!تو که گمشده را باز مى گردانى ، و
از گمراهى به هدایت مى آورى گمشده ام را به من بازگردان که آن از احسان و بخشش
توست ، بعد امام (ع ) فرمود: اى اباعبیده !پیش آى و سوار شو.با حضرت سوار شدم ،
همچنان که راه مى پیمودم در راه یک سیاهى به چشم ما خورد، امام (ع ) فرمود: این شتر
توست .چون دقت کردم دریافتم که شتر من است .
(مکارم الاخلاق ، ص 259)
60 - بهترین عمل بنده
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة من افضل اعمال العباد ؛
نماز از بهترین اعمال بندگان است .
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 184)
61 - نور نماز
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة نور ؛
نماز، روشنى است .
(میزان الحکمه ، ج 10، ص 234)
62 - ریزش گناهان با نماز
عن سلمان الفارسى قال :
کنا مع رسول الله صلى الله علیه و اله فى
ظل شجرة فاخذ غصنا منها فنفضه فتساقط ورقه ،
فقال الا تسالونى عما صنعت ؟فقالوا اخبرنا یا
رسول الله .قال : ان العبد المسلم اذا قام الى الصلوة تحاطت خطایاه کما تحاطت ورق هذه
الشجرة ؛
از سلمان فارسى نقل شده گوید: با پیامبر خدا (ص ) در سایه درختى بودیم ، یک
شاخه از آن برداشت و آن را تکان داد تا برگهاى آن ریخت ، سپس فرمود: آیا از آن چه
کردم نمى پرسید: عرض کردند: یا رسول الله !به ما خبر بده ، فرمود: همانا بنده
مسلمان هرگاه که به نماز قیام مى کند گناهان او ریخته مى شود، همان طور که برگ این
درخت ریخته شد.
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 30)
63 - زیادى خواب ، سبب قلت نماز
قال عیسى بن مریم - علیه السلام -:
یا بنى اسرائیل لاتکثروا الاکل فانه من اکثر
الاکل اکثر النوم و من اکثر النوم اقل الصلاة و من
اقل الصلاة کتب من الغافلین ؛
اى بنى اسرائیل در خوردن زیاده روى نکنید، همانا
محصول زیاد خوردن بسیار خوابیدن است و هر کس بسیار بخوابد، نماز و عبادتش کم
خواهد بود و آن گاه در زمره غافلان به شمار خواهد آمد.
(تنبیه الخواطر و نزهة النواظر، ص 38)
64 - تاءثیر زیاد سجده کردن
جاء رجل الى رسول الله - صلى الله علیه وآله -
فقال :
ادع الله ان یدخلنى الجنة ، فقال : اعنى بکثرة السجود ؛
مردى به حضور پیامبر اسلام (ص ) آمد و عرض کرد: دعا کن خدا مرا به بهشت
داخل کند، فرمود: مرا با زیادى سجده کردن همراهى کن .
(وسائل الشیعه ، ج 30، ص 30)
65 - نماز، ستون دین
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
ان عمود الدین الصلاة ، و هى اول ما ینظر فیه من
عمل ابن ادم فان صحت نظر فى عمله ، و ان لم تصح لم ینظر فى بقیة عمله ؛
همانا ستون دین نماز است ، و آن اول چیز است که به آن از
عمل فرزند آدم رسیدگى مى شود. اگر صحیح باشد، به سایر
عمل رسیدگى مى شود و اگر صحیح نباشد، به سایر عملهاى او توجهى نمى شود.
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 23)
66 - دو رکعت نماز و بخشش گناهان
قال الصادق - علیه السلام -:
من صلى رکعتین یعلم ما یقول فیهما انصرف و لیس بینه و بین الله - عز و
جل - ذنب الا غفره له ؛
هر کس دو رکعت نماز بخواند وبداند چه مى گوید، از نماز فارغ مى شود، در حالى که
میان او و میان خداى عز و جل گناهى نیست ، مگر خداوند براى او مى بخشد.
(بحارالانوار، ج 84، ص 240، اصول وافى ، ج 2، ص 100)
67 - نماز براى وحشت قبر
قال الباقر - علیه السلام -:
وقف ابوذر - رحمة الله علیه - عند حلقة باب الکعبة فوعظ الناس ، ثم
قال : حج حجة لعظائم الامور، و صم یوما لزجرة النشور، و
صل رکعتین فى سواد اللیل لوحشة القبور ؛
ابوذر خدا رحمتش کند، درکنار در کعبه ایستاد و به مردم پند داد، سپس گفت : حجى براى
کارهاى بزرگ به جا آور و براى راندن و خروش رستاخیز روزه بگیر، در تاریکى شب
براى وحشت قبر دو رکعت نماز بخوان .
(بحارالانوار، ج 87، ص 160)
68 - سیماى مکتب
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة وجه دینکم ؛
نماز سیماى مکتب است .
(فروع کافى ، ج 1، ص 270)
69 - بسیار نماز بخوانید
قال على - علیه السلام -:
تعاهدوا امر الصلوة و حافظوا علیها و استکثروا منها و تقربوا بها ؛
مراقب نماز خود باشید و آن را حفظ کنیدو زیاد (نماز مستحبى ) بخوانید و به وسیله آن
تقرب جویید.
(نهج البلاغه ، خطبه 190)
70 - وسیله سنجش
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلوة میزان ؛
نماز وسیله سنجش است .
(پرتوى از اسرار نماز، ص 80)
71 - آخرین فریضه تا دم مرگ
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
ان اول ما فرض الله على عباده الصلاة ، و اخر ما یبقى عند الموت الصلاة ، و
اول ما یحاسب یوم القیمة الصلاة ، فمن اجاب فقد
سهل ما بعده و من لم یجب فقد اشتد ما بعده ؛
همانا اولین فریضه اى که از طرف خداوند بر بندگانش واجب شد نماز بود و آخرین
فریضه اى که تا دم مرگ از او ساقط نمى گردد و وجوبش همچنان باقى است نماز است
و اولین چیزى که بنده به آن در روز قیامت محاسبه مى گردد، نماز است .پس اگر کسى
جواب داد بعد از آن ، کار بر اوآسان مى گردد و اگر جواب نداد، بعد از آن کار بر او
سخت مى شود.
(لئالى الاخبار، ج 4، ص 8)
72 - نماز در سفر
قال على - علیه السلام -:
لایخرج فى سفر یخاف فیه على دینه و صلاته ؛
در سفرى که مى ترسید بر دینتان و نمازتان خارج نشوید.
(بحارالانوار، ج 10، ص 108.میزان الحکمه ، ج 4، ص 475)
73 - همت بر نماز
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
اظهر امر الاسلام کله صغیرة و کبیرة و لکن اکثر همک الصلوة ؛
همه دستورات اسلام را از کوچک و بزرگ آشکار کن ، ولى بیشتر همت تو درباره نماز
باشد.
(بحارالانوار، ج 77، ص 129، روایت 33)
74 - چهار نیاز شیعه
قال الکاظم - علیه السلام -:
لاتستغنى شیعتنا عن اربع : خمرة یصلى علیها، و خاتم یتختم به و سواک یستاک به
و سبحة من طین قبر ابى عبدالله - علیه السلام - ؛
پیروان ما از چهار چیز بى نیاز نیستند:
1 - سجاده اى که بر روى آن نماز خوانده شود.
2 - انگشترى که در انگشت باشد.
3 - مسواکى که با آن دندآنهارا مسواک کنند.
4 - و تسبیحى از خاک مرقد امام حسین (ع ).
(تهذیب الاحکام ، ج 6، ص 75)
75 - نماز برترین چیز بعد از توحید
سئلت اباعبدالله - علیه السلام -:
عن افضل ما یتقرب به العباد الى ربهم و احب ذلک الى الله - عز و
جل - ما هو؟فقال : ما اعلم شیئا بعد المعرفة افضل من هذه الصلاة الاترى ان العبد الصالح
عیسى بن مریم قال : و اوصانى بالصلاة ...؛
از امام صادق - علیه السلام - پرسیدم : برترین چیزى که بندگان مى توانند به
وسیله آن به درگاه خدا تقرب جویند و محبوبترین آنها وى چیست ؟فرمود: پس از مسئله
معرفت خدا برتر از این نماز چیزى را سراغ ندارمساءله مگر ندیدى که بنده صالح
خدا(حضرت مسیح ) گوید: خدا مرا به نماز سفارش کرده ...
(بحارالانوار، ج 82، ص 209)
76 - اولین مساءله مورد بازجویى
عن الساباطى عن الامام الصادق - علیه السلام -
قال :
اول ما یسئل عن العبد اذا وقف بین یدى الله - عز و
جل - الصلوات المفروضات ، و عن الزکاة ، و عن الحج ، و عن الجهاد، و عن ولایتنا
اهل البیت ، فمن اقر بولایتنا اهل البیت ثم مات علیها، قبلت صلاته و زکاته و صومه و
حجه ؛
امام صادق (ع ) در پاسخ عمار ساباطى فرمود: اولین چیزهایى که در پیشگاه خداوند
متعال از انسان سؤ ال مى شود: نمازهاى واجب ، زکات ، روزه ، حج ، جهاد، و (ولایت ما
اهل بیت ) است . و افزود: پس کسى که به ولایت ما
اهل بیت ، اقرار و اعتراف دارد و با این اعتقاد از دنیا برود، نماز، زکات ، روزه ، و حج وى
مورد پذیرش خداوند متعال قرارمى گیرد.
(معالم زلفى ، باب 98، ص 228)
77 - نماز، بهترین عمل
قال الصادق - علیه السلام -:
یا هشام ! افضل ما یتقرب به العبد الى الله بعد معرفة به الصلوة و بر الوالدین
و ترک الحسد و العجب و الفخر ؛
بهترین وسیله اى که انسان را به خداوند نزدیک مى سازد، بعد از خداشناسى ، نماز و
نیکوکارى به پدرو مادر و ترک رذیله هاى حسد و عجب و فخرفروشى است .
(تحف العقول ، ص 455)
78 - استقبال از نماز
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
من عرف الله و عظمه منع فانه من الکلام و بطنه من الطعام و عنا نفسه بالصیام و
القیام ؛
کسى که خدا را شناخت و به عظمتش پى برد، دهان خود را از سخن (بى مورد)، و شکم را از
غذاى حرام باز مى دارد، و به استقبال سختى روزه و نماز جهت دریافت پاداش و جلب
رضایت حق مى شتابد.
(سفینة البحار، ج 2، ص 178)
79 - توجه خدا به نماز
فى الحدیث :
ان ربک یصلى یقول : (سبوح قدوس رب الملئکة و الروح ) ؛
همانا پروردگار تو نماز مى گزارد و مى فرماید: (منزه و مقدس است پروردگار
ملائکه و روح .)
(اصول کافى ، ج 2، ص 329)
